TR
EN
HR
Modern endüstri ve sanayi süreçlerinde madeni yağlar hayati bir rol oynamaktadır. Enerji, otomotiv, imalat ve hatta gıda üretimi gibi neredeyse bütün sektörlerde geniş bir kullanım alanına sahip olan madeni yağların, kullanım amacına uygun olarak seçilmesi, doğru kullanılması ve ideal şartlarda saklanması gereklidir. Bu yazımızda madeni yağların kullanım alanlarından son kullanma tarihlerine, saklanma koşullarından seçilirken nelere dikkat edileceğine kadar kapsamlı bir rehber sunuyoruz.
Madeni Yağ Nedir Nerelerde Kullanılır?
Madeni yağlar, genellikle petrol bazlı hammaddelerden elde edilen, otomotiv ve endüstriyel uygulamalarında vazgeçilmez olarak yaygın kullanılan sıvı yağlardır. Mekanik bileşenlerin yağlanması, temizleme, korozyon önleme ve soğutma gibi birçok amaçla kullanılan bu yağlar; bileşenlerin daha verimli çalışmalarına yardımcı olur, daha uzun ömürlü olmalarını sağlar. Madeni yağlar, baz yağlar ve katkı maddeleri olmak üzere iki temel bileşen grubundan üretilirler. Bu bağlamda baz yağ madeni yağın ana yapı taşıyken, katkı maddeleri de kullanım amacına doğrudan etki edecek dayanıklılık, ısı mukavemeti ve viskozite gibi diğer özelliklerini iyileştirmek için kullanılır.
Madeni Yağlar Hangi Alanlarda Ne Amaçlarla Kullanılır?
Madeni yağ nerede kullanılır sorusunun birçok doğru cevabı vardır. Daha önce de bahsettiğimiz gibi madeni yağlar soğutmadan korozyon önlemeye kadar birçok amaçla kullanılabilmektedir. En sık kullanıldıkları alanlar ve amaçlar ise şöyledir:
Otomotiv Sektörü: Otomotiv endüstrisinde madeni yağlar olmazsa olmaz bir ürün olarak büyük önem taşırlar. Motor yağları, diferansiyel yağlar, hidrolik sıvılar ve şanzıman yağları olmak üzere farklı şekillerde kullanılırlar. Motor yağları motor parçalarının sürtünmesini, diferansiyel yağ ise diferansiyellerin sürtünmesini azaltarak aşınmayı önler; şanzıman yağı bu sistemdeki dişlilerin doğru zamanda geçişini sağlar; hidrolik sıvısı ise araçların fren sistemlerinin daha güvenli çalışmasına destek olur. Kullanım amaçlarından da anlaşılabileceği gibi madeni yağlar sadece araçların ve sistemlerin uzun ömürlü olmasına yardımcı olmakla kalmaz; aynı zamanda aracın daha güvenli bir şekilde kullanılmasını sağlar.
Endüstriyel Uygulamalar: Endüstriyel uygulamalarda madeni yağ kullanımı, araçlardaki kullanımdan çok da farklı değildir. Dişliler ve dişli kutuları, kompresörler ve hidrolik sistemler gibi yapıların bileşenlerinin verimliliğinin artırılması, aşırı ısınmalarının ve aşınmanın önlenmesi gibi amaçlarla kullanılırlar.
Enerji Üretimi: Enerji santrallerinde jeneratör ve türbin gibi dönme hareketi yapan pek çok bileşen vardır. Bu bileşenlerin doğru ve optimum verimde çalışması, aşınma ve aşırı ısınmanın önlenmesi gibi amaçlarla, madeni yağlar enerji üretimi alanında da olmazsa olmazdır.
Gıda Sektörü: Gıda işleme makinelerine baktığımızda, gıda ile temas olasılığı olduğu için, gıda sınıfı madeni yağlar kullanılmaktadır. Diğer alanlardaki gibi soğutma, aşınma önleme ve verimliliği artırma gibi amaçlarla kullanılan bu yağlar, gıda ürünleriyle temasa geçseler dahi gıdaların kirlenmesini öneleyecek şekilde formüle edilmektedir.
Kaç Çeşit Madeni Yağ Vardır?
Madeni yağlarda tek bir formül, benzer ya da aynı işi yapan bileşenlerde kullanmaya uygun değildir. Farklı amaçlar ve kullanım alanları için farklı formüllerde üretilen madeni yağları, formülasyonlarına göre birkaç grupta ele alabiliriz.
Mineral Yağlar: Ham petrolün rafine edilmesiyle elde edilirler ve doğal olarak bulunan hidrokarbonlardan oluşurlar. Diğer madeni yağlara göre genellikle daha düşük maliyetlidirler. Sıcaklık ve basınç dirençleri daha düşük olabilir.
Sentetik Yağlar: Moleküler yapıları laboratuvar ortamında kontrollü bir şekilde tasarlanan, kimyasal sentezle üretilen yağlardır. Sıcaklık, oksidasyon ve aşınma direnci yüksektir ve daha iyi akışkanlık sağlarlar.
Yarı Sentetik Yağlar: Mineral yağların sentetik yağlarla karıştırılmasıyla elde edilirler. Mineral yağlardan daha yüksek performans sağlarken, maliyetleri sentetik yağlara göre daha düşüktür.
Bitkisel Yağlar: Bitkilerden elde edilir ve doğal yağ asitleri içerirler. Biyolojik olarak doğada çözünebildikleri için çevre dostudurlar; ancak sıcaklık ve basınç mukavemetleri sınırlıdır.
Biyolojik Olarak Parçalanabilen Yağlar: Genellikle bitkisel bazlı olup, özel katkı maddeleri de içerebilirler. Çevresel riskleri azalttığı için çevre dostudur. Daha çok doğal kaynaklara fiziksel olarak yakın araç ve bölgelerde kullanılırlar.
Katkılı Yağlar: Mineral, yarı sentetik veya sentetik baz yağlara performanslarını artıracak özel katkı maddelerinin eklenmesiyle elde edilirler.
Madeni Yağın Son Kullanma Tarihi Var Mıdır?
Madeni yağların da diğer kimyasal ürünler gibi son kullanma tarihleri vardır. Son kullanma tarihi yağın üretim tarihinde itibaren ne kadar süre boyunca en iyi performası göstereceğini belirtir. Zaman içinde madeni yağların kimyasal bileşimlerinde bozulma olabilir. Genellikle madeni yağların raf ömrü 3-5 yıl arasıdır. Ancak yağın kullanım alanı, kimyasal yapısı ve içerdiği katkı maddelerine göre raf ömrü değişiklik gösterecektir. Son kullanma tarihi içerisinde uzun süre kullanılmayan yağların kullanımından önce koku, renk ve akışkanlık özelliklerinin kontrol edilmesi gerekmektedir. Bozulma belirtileri gösteren yağlar kullanılmamalıdır.
Madeni Yağlar Nasıl Saklanmalıdır?
Madeni yağlar kimyasal içeriklerinden dolayı bozulmalarını önlemek ve performanslarını korumak için doğru koşullarda saklanmalıdır. Madeni yağın formülasyonuna göre saklanma koşulları farklılık gösterebilir; ancak genellikle dikkat edilmesi gereken birkaç temel husus vardır:
Sıcaklık: Madeni yağlar 10°C ile 30°C arasındaki sıcaklıklarda saklanmalıdır. Aşırı sıcak ve aşırı soğuk ortamlarda yağın kimyasal yapısının bozulması ve donması söz konusu olabilir. Eğer madeni yağ donmuşsa, kullanımdan önce oda sıcaklığına getirilip akışkanlık, renk ve koku gibi özellikleri kontrol edilmelidir.
Nem ve Hava Teması: Madeni yağlar kuru ve kapalı bir ortamda saklanmalı; eğer yağ kabı açılmışsa hava almayacak şekilde sıkıca kapatılmalıdır. Nem ve hava teması, yağın oksidasyon riskini artırarak yağın bozulmasına neden olabilir.
Doğrudan Güneş Işığı: Güneşin UV ışınları madeni yağın bileşenlerini bozabilir veya performans arttırıcı katkı maddelerinin etkisini azaltabilir. Yağın kimyasal bütünlüğünü ve etkinliğini koruyabilmek için madeni yağların doğrudan güneş ışığı almayan bir ortamda saklanması gerekir.
Temiz Ortam: Madeni yağ kaplarının su, toz ve kir gibi yabancı maddelerle kirlenmemesi gerekir. Bu nedenle saklanacak ortam temiz tutulmalıdır. Ek olarak varillerin veya büyük yağ kaplarının yatay olarak saklanması hava temasını minimize edebilir.
Reaktif Maddeler: Asit, baz ve çözücüler gibi aşındırıcı ve yağın içeriğindeki maddelerle kimyasal tepkimeye yol açacak maddelerden uzakta saklanmalıdır. Aynı zamanda saklama alanında yangın söndürücü bulundurulması önerilir.
Madeni Yağ Seçerken Nelere Dikkat Etmelisiniz?
Doğru madeni yağ seçimi; makine ve ekipmanların verimliliğini, ömrünü ve performansını etkileyen en büyük etkenlerdir. Madeni yağ seçimi yaparken dikkat edilmesi gereken birkaç temel nokta vardır; bunların ilki kullanım alanıdır.
Madeni yağın kullanılacağı makine ve ekipmanın türü hangi madeni yağın seçileceğinde en önemli kriterdir. Farklı makineler ve bileşenler farklı türde yağların kullanımına ihtiyaç duyabilirler; ayrıca gıda işleme gibi tesislerde kullanılacak yağların, standartlara uygun olarak seçilmesi gerekir.
Aynı zamanda yağın maruz kalacağı sıcaklık, basınç ve nem gibi koşulların dikkate alınması gerekir. Yukarıda bahsettiğimiz gibi farklı kimyasal yapılara sahip madeni yağlar bu koşullar altında farklı performans gösterirler. Dolayısıyla en yüksek performansı almak için seçimde bu koşullar göz önünde bulundurulmalıdır.
Genellikle madeni yağı kullanacağınız makine, motor veya ekipmanın üreticisi belirli bir markayı önerebilir veya kullanılacak madeni yağın özelliklerini sıralayabilir. Bazı durumlarda bazı ekipmanlar için belirli bir yağın kullanımı özellikle önerilebilir. Bu nedenle üretici tavsiyesi de önemli bir faktördür.
Görüldüğü gibi madeni yağın seçiminden saklama koşullarına kadar her adımda atılması gereken spesifik adımlar ve alınması gereken önlemler vardır. Ekipmanınızın uzun ömürlü olması, bakım-onarım maliyetlerini düşürmek ve optimum performans alabilmek için madeni yağ seçimine özen göstermenizi öneriyoruz.
Asmira Group Asmira Energy şirketiyle 300’e yakın farklı madeni yağ seçeneği ile toptan madeni yağ satışı yapan emniyetli iş ortağınız olmaya devam ediyor. Petrol Ofisi güvencesiyle sunduğumuz toptan madeni yağ satışı hizmetine ek olarak, Asmira Group bünyesinde bulunan şirketlerimizle taşımacılık ve depolamadan petro-kimya ticaretine, yakıt ikmalinden taşıt tanıma sistemine kadar geniş bir yelpazede beklentilerinizi aşacak hizmetlerimizle yanınızdayız. Detaylı bilgi almak için web sitemiz Asmira Group’u ziyaret edebilirsiniz.