Intermodal Taşımacılık Nedir? Avantajları ve İşleyişi

11 Temmuz 2024 Perşembe

Intermodal taşımacılık, modern lojistiğin kalbinde yer alan ve küresel ticaretin dinamiklerini değiştiren bir taşıma yöntemidir. Farklı taşıma modlarının (karayolu, demiryolu, denizyolu ve havayolu) bir araya getirilmesiyle oluşturulan bu sistem, yüklerin başlangıçtan varış noktasına kadar tek bir taşıma biriminde kalmasını sağlar. Bu sayede hem maliyetlerin optimize edilmesi hem de çevresel sürdürülebilirliğin artırılması gibi kritik avantajlar sunar.

Gelişen teknolojiler ve küresel ticaretin hızlanmasıyla birlikte, intermodal taşımacılık, tedarik zincirlerinin verimliliğini ve esnekliğini maksimize etme konusunda önemli bir rol oynamaktadır. Özellikle Türkiye gibi stratejik coğrafi konuma sahip ülkeler, bu yöntemin sunduğu fırsatları değerlendirerek, küresel lojistik ağlarında önemli bir yer edinmektedir. Intermodal taşımacılığın detaylarına ve sağladığı faydalara dair derinlemesine bir inceleme, bu sistemin neden geleceğin taşıma çözümlerinden biri olduğunu anlamamızı sağlayacaktır.

Intermodal Taşımacılık Nedir? Intermodal Taşımacılık Ne Demek?

Intermodal taşımacılık, en az iki farklı taşıma modu (örneğin, karayolu, denizyolu, demiryolu) tek bir taşıma birimi (konteyner, treyler) kullanılarak yüklerin taşınmasıdır. Bu taşıma yönteminde yükler bir moddan diğerine transfer edilirken aynı taşıma ünitesi veya araca bağlı kalır. Bu taşıma üniteleri genellikle konteynerler, treylerler veya swap body gibi standardize edilmiş taşıma birimleridir. Intermodal taşımacılık, farklı taşımacılık türlerinin (kara, demir, deniz ve hava) avantajlarını optimize ederek, lojistik süreçlerin verimliliğini artırmayı hedefler. Bu yöntem, lojistik ve tedarik zinciri yönetiminde sürdürülebilirlik, maliyet etkinliği ve esneklik sunar.

Multimodal ve Intermodal Taşımacılık Arasındaki Fark

Multimodal taşımacılık sürecinde bütün modlar için tek bir taşıma sözleşmesi yapılır. Intermodal taşımacılıkta ise her bir taşıma modu için ayrı taşıma sözleşmeleri yapılır. Süreç olarak birbirine çok benzeyen bu iki taşımacılık arasındaki fark budur.

Intermodal Taşımacılığın Temel Unsurları Nelerdir?

Intermodal taşımacılıkta birden fazla taşıma modunun birlikte kullanılmasından dolayı birkaç temel unsur bir araya getirilir.

1. Taşıma Birimleri

Intermodal taşımacılığın en temel unsurlarından biri, yüklerin taşındığı birimlerin standardize edilmesidir. Bu birimler genellikle konteynerler ve treylerlerdir:

Konteynerler: Standart boyutlarda üretilen konteynerler, intermodal taşımacılıkta en yaygın kullanılan taşıma birimidir. ISO standartlarına göre üretilen konteynerler, 20 feet (TEU) ve 40 feet (FEU) gibi belirli boyutlara sahiptir. Bu standartlar, konteynerlerin tüm taşıma modları arasında kolayca transfer edilmesini mümkün kılar. Konteynerler genellikle dayanıklı ve hava koşullarına dirençli malzemelerden üretilir, bu da yüklerin taşınma sürecinde korunmasını sağlar.

Treylerler ve Swap Body: Karayolu taşımacılığında kullanılan treylerler ve swap body'ler de intermodal taşımacılığın önemli bileşenleridir. Treylerler, kamyonların çekicilerinden ayrılabilen ve farklı taşıma modlarında kullanılabilen römorklardır.  Swap body'ler ise treylerlere benzer şekilde kamyon çekicilerinden ayrılabilen ve farklı taşıma modlarında kullanılabilen kasalardır. Bu birimler, esnek yükleme ve boşaltma işlemleri sunarak lojistik süreçleri hızlandırır.

2. Taşıma Modları

Intermodal taşımacılık, farklı taşıma modlarının bir araya gelmesiyle gerçekleştirilir. Her modun kendine özgü avantajları ve özellikleri bulunur:

Karayolu: Kamyonlar ve tırlar, intermodal taşımacılıkta ilk ve son kilometre taşımalarında kullanılır. Esneklik ve kapıdan kapıya teslimat imkânı sunar. Yüklerin kısa mesafelerde veya şehir içi dağıtımında kullanımı yaygındır.

Demiryolu: Büyük hacimli yüklerin uzun mesafelerde taşınmasında maliyet etkin ve çevre dostu bir seçenektir. Demiryolu taşımacılığı, özellikle enerji verimliliği açısından avantajlıdır.

Denizyolu: Uluslararası ticaretin bel kemiğini oluşturur ve büyük miktarda yükün ekonomik olarak taşınmasını sağlar. Denizyolu taşımacılığı, dünya genelindeki limanlar arasında konteyner taşımacılığı için ideal bir çözümdür.

Havayolu: Hızlı teslimat gerektiren yüksek değerli veya hassas ürünler için tercih edilir. Havayolu taşımacılığı, uzak mesafeler arasında kısa sürede mal taşınmasını sağlar.

3. Terminaller ve Transfer Noktaları

Intermodal taşımacılığın etkin bir şekilde işlemesi için terminaller ve transfer noktaları kritik öneme sahiptir. Bu noktalar, yüklerin bir taşıma modundan diğerine transfer edildiği alanlardır:

Limanlar: Denizyolu taşımacılığında önemli transfer noktalarıdır. Limanlar, konteynerlerin gemiden karayolu veya demiryolu taşıma birimlerine aktarıldığı yerlerdir.

Demiryolu Terminalleri: Yüklerin demiryolu taşıma moduna yüklenip boşaltıldığı yerlerdir. Bu terminaller genellikle büyük şehirlerde veya endüstriyel bölgelerde bulunur ve geniş altyapı ile donatılmıştır.

Kara Terminalleri: Yüklerin karayolu araçlarına yüklendiği veya boşaltıldığı alanlardır. Bu terminaller, genellikle şehirlerin eteklerinde veya lojistik merkezlerde bulunur.

Hava Kargo Terminalleri: Yüklerin havayolu taşıma moduna geçiş yaptığı yerlerdir. Hava kargo terminalleri, genellikle büyük havalimanlarının yakınında yer alır ve hızlı yükleme-boşaltma işlemleri için donatılmıştır.

Intermodal Taşımacılık Süreci Nasıl İşler?

Intermodal taşımacılık birden çok taşımacılık modunun koordineli çalışması gerektiği için, karmaşık bir taşımacılık sürecidir. Bu süreç genel olarak 5 temel adımdan oluşur.

1. Planlama ve Hazırlık: Intermodal taşımacılık süreci, taşıma planlaması ile başlar. Bu aşamada, taşınacak yükün türüne, miktarına, varış noktalarına ve zaman çerçevesine göre en uygun taşıma modları belirlenir. Planlama süreci, genellikle aşağıdaki adımları içerir:

• Taşınacak yükün türü, boyutu, ağırlığı ve tehlikeli madde sınıfı gibi özellikleri belirlenir.

• Taşıma modları, aktarma noktaları ve gümrük işlemleri göz önünde bulundurularak en uygun ve ekonomik rota belirlenir.

• Kullanılacak taşıma modları, taşıma mesafesi ve yükün özelliği gibi faktörlere bağlı olarak taşıma maliyetleri hesaplanır.

• Gerekli gümrük belgeleri hazırlanır ve gümrük işlemleri tamamlanır.

• Yük sigortası yaptırılır.

2. Yükleme ve Aktarma: Planlama tamamlandıktan sonra, yüklerin taşıma birimlerine yüklenmesi süreci başlar. İlk taşıma modu genellikle karayolu taşımacılığıdır.

• Yük; konteyner, treyler veya swap body gibi bir taşıma birimine yüklenir.

• Farklı türde yükler tek bir taşıma birimine yüklenebilir.

• Yük, gümrük ve güvenlik denetimlerinden geçirilir.

• Yük, aktarma noktalarında bir taşıma modundan diğerine aktarılır.

• Yüklerin elleçlenmesi sırasında hasar görmemesi için gerekli önlemler alınır.

3. Ana Taşıma Modu: Ana taşıma modu, yükün en uzun mesafede taşındığı moddur. Bu mod, taşımanın en büyük kısmını oluşturur ve genellikle demiryolu ve denizyolu taşımacılığıdır.

4. Son Taşıma Modu ve Teslimat: Yükler, ana taşıma modundan varış noktasına en yakın terminale ulaştıktan sonra, son taşıma modu ile nihai teslimat noktasına taşınır.

• Yükler, varış terminaline ulaştığından, son taşıma moduna transfer edilir. Bu, genellikle karayolu taşımacılığıdır; ancak bazı durumlarda kısa mesafeli demiryolu taşımacılığı da olabilir.

• Yükler, nihai varış noktasına karayolu ile taşınır ve alıcıya teslim edilir. Bu aşama, kapıdan kapıya teslimat olarak da bilinir.

5. Fatura ve Ödeme: Bu aşama artık yüklerin alıcıya teslim edildiği son taşımacılık aşamasıdır.

• Taşıma hizmeti için fatura düzenlenir.

• Taşıma ücreti (farklı bir anlaşma söz konusu değilse) alıcı tarafından ödenir.

Intermodal Taşımacılığın Avantajları Nelerdir?

Intermodal taşımacılık avantajları, maliyet etkinliği, çevresel sürdürülebilirlik, operasyonel verimlilik ve güvenlik olarak sıralanabilir. Genel olarak intermodal taşımacılığın kullanılması aşağıdaki avantajları sağlar:

Maliyet Verimliliği: Her bir taşıma modunun en uygun olduğu durumlarda kullanılması sebebiyle, tek bir moddan daha düşük maliyetle taşıma imkânı sunar. Ek olarak demiryolu ve denizyolu taşımacılığı karayolu taşımacılığından daha az yakıt tükettiği için, yakıttan da tasarruf edilir. Yine bu taşımacılık türünün yapısı gereği taşıma üniteleri kullanıldığı için yükleme ve indirme süreçlerinde zaman ve iş gücü maliyetleri daha düşük olacaktır.

Çevresel Sürdürülebilirlik: Intermodal taşımacılık, çevresel etkileri azaltmada önemli bir rol oynar. Özellikle karayolu taşımacılığının çevresel yüklerini hafifletmek için etkili bir çözümdür. Daha düşük fosil yakıt tüketimi, bu taşımacılık türünün karbon ayak izini düşürmektedir. Bu, enerji verimliliğini de sağlar. Ayrıca karayolu dışındaki taşıma modlarıyla taşınması karayolu trafiğini, dolayısıyla gürültü kirliliğini de azaltacaktır.

Operasyonel Verimlilik: Intermodal taşımacılık, operasyonel süreçlerin daha verimli bir şekilde yönetilmesini sağlar. Farklı taşıma modlarının entegrasyonu, lojistik süreçlerin esnekliğini artırır ve kaynakların daha etkin kullanılmasını sağlar. Tek bir taşıma biriminin kullanılması elleçleme sayısını azaltacağı için operasyonlar hızlanır ve yüklerin hasar görme riski minimize edilir.

Esneklik: Farklı taşıma modlarının kullanılabiliyor olması, taşımacılık sürecinde farklı alternatifler sunarak esneklik sağlar. Yine rota seçiminde de farklı alternatifler arasından en uygun olan seçilebilir ve çeşitli yük türlerinin birlikte taşınması da mümkün olabildiği için bu anlamda da esneklik sunar.

Güvenlik: Demiryolu ve denizyolu taşımacılığı, karayolundan çok daha az kaz riski taşır. Bu da hem sürecin kesintiye uğramadan güvenle tamamlanmasını hem de yüklerin zarar görme olasılığının daha düşük olmasını sağlar.

Türkiye’de Intermodal Taşımacılık

Türkiye, stratejik konumu sayesinde intermodal taşımacılık için büyük bir potansiyele sahiptir. Avrupa, Asya ve Orta Doğu'nun kesişim noktasında yer alan ülkemiz, bu bölgeler arasında bir lojistik köprü görevi görmektedir. Türkiye'de intermodal taşımacılık, özellikle demiryolu ve denizyolu entegrasyonu ile önem kazanmaktadır. Büyük limanlar ve gelişen demiryolu ağı, intermodal taşımacılığın gelişimini desteklemektedir. Ayrıca, Türkiye’nin kara yollarının iyileştirilmesi ve yeni lojistik merkezlerin kurulması, intermodal taşımacılığın etkinliğini artırmaktadır.

Sonuç olarak intermodal taşımacılık, bugünün küresel dünyasının vazgeçilmez süreçlerinden biridir. Ülkeler ve kıtalararası taşımacılıkta pek çok avantaj sunan bu taşımacılık yönteminin gelecekte de teknoloji entegrasyonunun artması ve özellikle alternatif enerji kaynaklarının yaygınlaşması ile gelişmeye devam edeceğini söylemek mümkündür.

Bu bağlamda, İzmir’in en genç lojistik firmalarından TackLog, Asmira Group kalitesini ve tecrübesini, taşımacılık ve depolama alanlarına yansıtarak, teknolojinin rehberliğinde hizmet vermektedir. Taşımacılık ve depolama çözümlerimizle ilgili ayrıntılı bilgi almak, ofislerimiz ve Asmira Group’la tanışmak için web sitemizi ziyaret edebilirsiniz: asmiragroup.com